PLENUM

PLENUM

in coloribus, idem quod adstrictum, amarum, austerum, meracum, pressum, saturum, triste etc. quas voces vide hîc passim. In Tessera, latus illud, quod sex puncta habebat, sic dictum legimus: uti contra vacuum illud, in quo unitas tantum erat notata, vel unicum punctum. Unde in paroemia Graec. ἢ τρὶς ἢ τροῦς κύβοι, quam quidam imperite verterunt, aut ter sex aut tres tali; cum debuissent, aut ter sex aut tria puncta: τρεῖς κύβοι, seu tria puncta, sunt tria latera tesserarum vacua, quae tota tria latera tria tantum puncta exhibent; at τρὶς ἓξ κύβοι, ter sex puncta, sunt tria latera plena in tribus tesseris, quae ter sex uniones ostendunt. hesychius, Οἴνη ἡ ἄμπελος καὶ κυβευτικὸς βόλος, ὁ κενὸς καὶ ἀντικείμενος τῷ ἓξ, ubi οἴνη unionem significat, τὴν μονάδα. Hunc κενὸν βόλον vocabant iactum vacuum; cui contrarius erat ὁ ἓξ, quem πλήρη, plenum dicebant. Corrupte tamen hodie apud Hesychium excusum est, ὁ κενὸς καὶ ἀντικείμενος τὴν ἓξω etc. Ad meliorem proverbii huius intelligentiam, observant eruditi ex Zenobio, antiquos tribus tesseris usos esse; hic enim id colligit ex proverbio illo antiquo, in quo explicando dicit, τρὶς ἓξ κύβους victori assignari, τρεῖς κύβους victo. Et notat idem in voce κύβος homonymiam esse: Namque et tesseram ea Graecis significabat et tesserae punctum seu unionem. Τρεῖς κύβοι itaque in verbis illis non sunt tres tesserae, sed tres uniones, seu tria puncta: τρὶς ἓξ κύβοι, ter sex puncta vel ter sex uniones, ut diximus, quae qui in tesserarum iactu adferebat, felicissime iecerat: nec enim plus poterat afferre, ideoque facile is vincebat omnes et omnia auferebat in lusu, quem πλειςτοβολίνδα vocabant: qui plura namque puncta attulisset, abibat victor; at cui tria tantum puncta ceciderunt, infelicissimum iactum faciebat certissimeque perdebat, non erat enim qui posset inferius punctum adducere, etc. Vide hanc in rem plura, apud Salmas. ad Vopisc. in Proculo, c. ult.